Şalpazarı ilçesinde yerleşimin çok eski tarihlere dayandığı bilinmektedir. Yörede yaşayan insanlar Oğuzların Üçoklar boyundan olan Çepnilerdir. Şalpazarı İlçesi Hacıemiroğulları Beyliği tarafından 1313 yılında Trabzon Maçka akınları yapıldığı sırada Kadırga Yaylasından kuzeye doğru inilmesiyle Bayram Bey döneminde fethedilmiştir. Şalpazarı'yla birlikte Vakfıkebir, Beşikdüzü, Eynesil, Görele ve Çanakçı da fethedilmiştir.
Çepni kelimesinin anlamı; düşmana karşı gözü pek, asi, mazlumlara karşı merhametli, mert, sınır bekçiliği yapan manasına gelmekte olup, yöre insanı bu özelliklerin tümünü taşımaktadır. İlçede yaşayan Çepniler; 980 yıllarında Baykal Gölünün güneyinden göç etmiş, Oğuz Yabguluğu Devletinde bir dönem yaşamış ve bu devletin sübaşısı (ordu komutanı) olan Selçuk Beyin Cend'de bağımsız hareket etmesiyle onun etrafında toplanmıştır. Daha sonra Çepniler Tuğrul Bey ile seferlere katılmıştır. Tuğrul Bey'den sonra Sutan Alparslan Büyük Selçuklu Devletinin tahtına geçince 1071'de Bizans ile Malazgirt Savaşına girmiştir. Çepniler bu savaşta Danişmend Ahmet Gazi'nin komutasındaydı. Malazgirt Savaşı'nın kazanılmasıyla Türkler büyük akınlar halinde Anadolu'ya yerleşmiştir. Çepniler de Dânişmend Gazi ile beraber 1080 yılında Sivas merkezli Dânişmendliler Beyliği'ni kurmuştur. Çepniler Danişmendli Beyliği ile beraber Çorum, Tokat, Niksar, Amasya, Malatya ve Kayseri'yi fethetmişlerdir. Bugün de adı geçen illerde önemli Çepni Boyu mensubu bulunmaktadır. 1178 yılına gelindiğinde II. Kılıç Arslan'ın tahtında oturduğu Anadolu Selçuklu Devleti ile Danişmendli Devleti savaşmıştır. Selçuklu'ya yenilen Danişmendli 1178 yılında yıkılmıştır. Devlet yıkıldıktan sonra Danişmendli'nin kuzeyde kalan topraklarında Taceddinoğlulları ve Hacıemiroğulları adında iki tane beylik kurulmuştur. Ordu ili Mesudiye ilçesi Kale köyünde kurulan Hacıemiroğulları Beyliği Tokat’ın kuzeyi, Mesudiye, Ordu, Giresun, Samsun’un doğusu ve Trabzon’un batısında hüküm sürmüştür. Şalpazarı da Hacıemiroğulları Beyliği'nin fethettiği ve hüküm sürdüğü yerlerden biridir.
Şalpazarı ile ilgili ulaşılan en eski belge (H.921 – M.1515) tarihli Trabzon Tahrir Defteri'dir. Belgede Şalpazarı'nın ismi "Akhisar Deresi" olarak zikredilmektedir. Daha sonraki kayıtlarda da yine ya Akhisar Deresi veya Akhisar Deresi Nahiyesi olarak kaydedilmiştir. Halk arasında bilinen ismi ile Ağasar kelimesinin kökeni budur.
İlçe Osmanlı döneminde Trabzon Sancağı Görele kazasına bağlı iken 1798 tarihinde çıkarılan bir fermanla Trabzon sancağına bağlı Vakfıhatuniye (Vakfıkebir) kazasına bağlandığı yöre halkının elinde bulunan belgelerden anlaşılmıştır. Trabzon 1320-1902 Salnamesi'nde ilçenin adı "Şar pazarı" olarak geçmektedir. Şar-şal yünden dokunan bir kumaş çeşidi olup aba, zıpka, peştamal gibi dış kıyafetlerin yapımında kullanılırdı. İlçe merkezi de bu kumaşların alınıp satıldığı bir pazar yeri olarak gelişti. Şalpazarı İlçesi, 1914 yılında Vakfıkebir kazasına bağlı nahiye haline getirilmiş, 1987 yılında çıkarılan bir kanunla ilçe olmuş ve 02.08.1988 tarihinde teşkilatlanıp fiilen faaliyete geçmiştir.
